Stay the fuck home: Ja of Nee?

Elke keer als je zenuwstelsel wordt over-geactiveerd (hoog) of onder-geactiveerd (laag), missen we de regulatie door contact met anderen. Je kan ‘hoger’ in opwinding raken bij gebrek hier aan, in angst en woede of ‘lager’ in een down – gevoel van hulpeloosheid. Als je getriggerd wordt in oude ervaringen van angst of hulpeloosheid, kan je niet goed meer nadenken wat goed voor je is, je zogenaamde prefrontale cortex blokkeert. Dit is waarom de roep om versoepeling toeneemt. Ook al weten we dat het niet slim is.

Velen willen zo snel mogelijk terug naar hun oude leefstijl. Ze gaan weer seksdaten met anderen. En ja, dat helpt. Het brengt het zenuwstelsel tot rust en de muren komen niet meer op je af. Want dat is de reden om weer te gaan. Net zoals drugs, drank en je over-eten je zenuwstelsel kalmeert. Maar deze self-soothing achtiviteiten zijn een ‘fore-closure’. Angela Merkel zei het vorige week mooi: ‘We zijn er niet doorheen, we staan nog maar aan het begin van deze pandemie.’

De kernvraag die je jezelf moet stellen is: hoeveel persoonlijk risico wil ik op een corona-besmetting lopen om mijn balans te houden? De een zal wel met vrienden op een afstand afspreken, de ander niet. De een gaat wel daten omdat hij denkt dat hij geen risicogroep is, de ander niet. Wie een partner thuis heeft, heeft het nu makkelijker dan iemand die single. Hoe dan ook de beproeving begint nu pas echt voor ieder van ons.

Essentie is dat we ons zenuwstelsel in de comfortzone moeten zien te houden. Dat kan ook door bewust te worden van onze ingeboren behoefte aan verbondenheid en dit op lichamelijk nivo te reguleren. Dat zit zo. Hoe vaak denk je niet even, dat je moeder okay is, dat je vrienden ook lijden maar het ook volhouden. Dat besef brengt je gevoel van verbondenheid terug. De meesten doen dat onbewust makkelijk; niet iedereen lukt dat.

Dat komt omdat de ene mens als kind meer ervaren heeft dat er constant een veilige ouder is dan de ander. Als we ons ontregeld voelen, vallen we terug op het bewustzijn dat er een veilige ouder in ons leeft. We hebben deze ervaring verinnerlijkt. Niet iedereen heeft het geluk gehad zo’n veilige ouder te hebben gehad in zijn jeugd. Deze ervaart meer ontregeling als hij eenzaam is of juist dreiging van het virus als hij onder de mensen is. Dat triggert hem.

Die triggering merken we niet bewust. Maar we bespeuren bij eenzaamheidsgevoelens minder activiteit in ons zelf. Dat is merkbaar in vertraagd denken, lang  zitten, lang slapen, bedruktheid op de borst, brok in de keel en een vlakke gelaatsuitdrukking. In depressie en hulpeloosheid. Daardoor ga je ook geen vrienden bellen als je je eenzaam voelt., terwijl je wel teleurgesteld bent, dat ze jou niet appen of bellen.

Toch doen! Het zal je helpen. Liever bellen dan appen. Stemmen te horen van bekenden maakt je opgewekter. Ook beweging. Doe je classes, exercises etc.  Bel je therapeut, huisarts en collega’s/mede-studenten. Ze zijn er allemaal. Dat besef alleen al brengt je alweer een beetje ‘on-line’. Het is een goed tegengif bij een wankel besef van constante aanwezigheid van veilige anderen. Het gezegde ‘Gedeelde smart is halve smart’ komt hiervandaan.

Bij down-gevoelens die zich meester van je maken, zit je in elkaar. Interessant is dan om eens na te gaan: Wat voel ik gebeuren als ik langzaam mijn rug opstrek vanuit mijn onderrug? Mezelf daarmee van binnenuit lang maak.

Of wat gebeurt er als ik mijn hand op de plek in mijn lijf leg waar ik eenzaamheid ervaar? Doe het langzaam; mindful. En ga na waar je ruimte voelt komen. Sterker nog, je krijgt een beetje zelfvertrouwen terug. Je krijgt een gevoel van competentie. Dat raken we immers kwijt bij triggering. Dat gevoel van competentie brengt je terug in je comfortzone, ook wel genoemd: binnen je window of tolerance.

Ook de oefening die ik beschreven heb in mijn columns ‘Angst verminderen” is gestoeld op deze psychologische inzichten. Meer weten: sensorimotorische psychotherapie. Kijk op www.spipa.nl